ĐÀO VĂN SOẠN1
Tác giả gửi bài qua email bantuthu1965@gmail
Ai cũng biết! loài người tinh khôn (homosapien) đã biết đứng thẳng – từ gần 100.000 năm nay – và giải phóng đôi bàn tay của mình; tai, mắt của họ đã được thuận tiện cho việc tiếp nhận nhiều dạng dữ liệu từ môi trường sống chung quanh. Con người đã di chuyển bằng đôi chân và đôi tay của họ đã biết tạo tác những công cụ thực dụng (như các hòn đá ghè, dìu đá, các loại vật dụng, …) hay những công cụ ảo dụng (như các hình vẽ, chữ viết, khái niệm, …).
Sau gần 100.000 năm tiến hóa, loài người đã tạo ra máy vi tính (computer), thiết bị thông minh cho người dùng (như laptop, tablet, smartphone, …), thiết bị lưu trữ để chất chứa và gìn giữ dữ liệu, hay các đường truyền dẫn, bộ máy tìm kiếm, cổ máy tự động tính toán, xử lí dữ liệu, v.v… Lần tiến hóa mạnh mẽ thứ hai đang diễn ra vì bộ não của con người đã được giải phóng – trước đây là rảnh tay và bây giờ là rảnh não. Có khi nào! còn rảnh cả tâm hồn nữa! vì đã có cổ máy tự động làm thơ 2, tự động sáng tác nhạc 3, …
Người tiền sử có thật sự bận tâm hay không? Thật là không có bằng chứng cụ thể! nhưng theo suy đoán của người ghi thì người tiền sử cũng có nhiều sự bận tâm khi có thiên tai, sự khác thường của thiên nhiên, bệnh tật, thú dữ, thú độc răn đe hoặc vô tình làm đồng loại chết, …; đương nhiên! người tiền sử vẫn luôn thường trực có nhiều mối lo lắng, sợ hãi! Ngày nay! những người giàu nhất hành tinh cũng có sự bận tâm hay không? Thật sự! họ vẫn có nhiều sự lo lắng để duy trì khối tài sản của mình, lo lắng cho việc sử dụng có hiệu quả nhất số tài sản mà mình đã có và nhất là sau khi mình qua đời thì số tài sản đó sẽ được làm gì cho có lợi ích nhiều nhất, …, có người thì lo lắng, ưu tư cho sự biến đổi của khí hậu, bệnh tật, nghèo đói trên toàn cầu, v.v. Những người có quyền lực nhất trên hành tinh này thì lại lo lắng cho vai trò quyền lực của mình, lo lắng rằng sẽ có bị đe dọa hay không, hay vào thời điểm nào thì sẽ phải chấm dứt vai trò của mình… Có những buồn lo, ưu tư do lỗi của cá nhân, nhưng cũng có những buồn lo, ưu tư từ xung quanh mang tới. Xem thấy một cảnh ở đâu đó trên địa cầu mà đồng loại phải sống dưới mức nghèo khổ, hay khi thấy những bệnh dịch cướp đi nhiều sinh mạng của con người, hay thấy những loài động vật thực vật bị thảm hoạ rác thải hành hạ, hay thấy những tệ nạn xã hội ở đâu đó dù ở rất xa ta nhưng biết đâu một ngày nào đó lại cũng có thể ở ngay trước mắt ta! Các có sở hạ tầng, thiết bị, khoa học, công nghệ tự động, máy móc thông minh, … có thể giải quyết các vấn đề tưởng chừng nan giải như nghèo đói, ô nhiễm môi trường, thiên tai, dịch bệnh, …. Những sự ưu tư, lo lắng về những việc do loài người gây ra như chiến tranh, tội phạm, sự phát triển trì trệ, … liệu có mất đi hay không!? Thật sự! không gian cho sự tiến hóa của loài người vẫn còn rất lớn! Nó cần phải tiến tới được sự “rảnh tâm”.
Vào thế kỷ thứ 18, máy dệt đã ra đời; người công nhân đã mất việc mà dẫn tới sự kiện phong trào đập phá máy dệt. Theo thời gian, máy móc đã làm cho con người bớt đi sự cực nhọc và đã làm cho mọi người được rảnh rỗi hơn; trước đây! chỉ có đôi bàn tay của con người được rảnh rang; còn bây giờ! bộ não của họ đã được rảnh rỗi gần như hoàn toàn! (tất yếu là có công cụ, phương tiện thông minh hỗ trợ) và loài người đã tiếp tục tiến hóa với nhịp độ không ngờ!
Nếu chia các giai đoạn tiến hóa thành các thời kỳ: 1) rảnh tay, 2) rảnh bộ não thì vẫn còn thiếu một giai đoạn quan trọng đã bị bỏ sót! đó là 3) rảnh chân. Tại sao lại nói rảnh chân! vì chân được dùng để di chuyển, đi lại, trèo đèo, lội suối, …; chân có thể giậm cối giã gạo hay đạp guồng đưa nước vào ruộng; chân có thể chèo thuyền để lướt trên mặt nước hay chân đạp nước để bơi; chân có thể đánh giậm bắt tôm tép hay đạp bàn xoay để làm gốm; chân đạp khung cửi để dệt vải, v.v…
Loài người đã phát minh ra động cơ, các loại máy móc, các loại phương tiện có động cơ – di chuyển được dưới nước thì có tàu máy; di chuyển trên bờ thì có tàu lửa, xe hơi; di chuyển trên không thì có máy bay. Các lĩnh vực sản xuất mà trước đây cần đến sức cơ bắp của con người thì nay đều có động cơ máy móc làm thay.
Sau một thời gian rất dài! con người được rảnh tay và đã có nhiều tạo tác quan trọng. Đến giai đoạn mà nhiều động cơ máy móc đã hỗ trợ cho con người được rảnh chân. Và chỉ khoảng 100 năm sau! đã có đủ loại thiết bị công nghệ thông minh xuất hiện và hỗ trợ cho bộ não của con người; loài người được rảnh não. Và từ nay về sau, mức độ tiến hóa có thể nói là chưa thể định lượng được!
CHÚ GIẢI :
1: ĐÀO VĂN SOẠN – Tác giả – Độc giả – ở xã Xuân Cảnh, thị xã Sông Cầu, tỉnh Phú Yên – gửi bài qua email bantuthu1965@gmail.com
2: Dịch vụ Thơ máy (thomay.vn).
3: Ứng dụng giúp Người dùng tự sáng tác Ca khúc “siêu chất” với lời của chính mình, Báo Dân trí (dantri.com.vn).
GHI CHÚ :
◊ Các chữ nghiêng, chữ in, chú giải, hình ảnh minh hoạ và một số ‘hiệu đính nhẹ‘ do Ban Tu Thư vietnamhoc.net thực hiện.
◊ Văn bản gốc có thể xem tại mục “Trao đổi cùng Quý độc giả“: Về TƯƠNG LAI HỌC & một số vấn đề khác.
BAN TU THƯ
5 /2022