Dân tộc BRÂU còn có tên gọi là BRAO có khoảng 350 người, cư trú tập trung ở làng Đăk Mế, xã Bờ Y, huyện Ngọc Hồi, tỉnh Kon Tum1. Tiếng BRÂU thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khơme2.
Đồng bào quan niệm “vạn vật hữu linh”. Với họ PA XÂY là vị thần sáng tạo ra vũ trụ, trời, đất, sông, suối, mưa, gió, sự sống và cái chết.
Người BRÂU đã bao đời du canh dư cư. Nghề nông chủ yếu đốt rừng làm rẫy để trồng các loại lúa ngô, sắn, với công cụ sản xuất thô sơ như: rìu, rựa và chiếc gậy chọc lỗ tra hạt, năng suất cây trồng thấp. Họ sinh sống trong những ngôi nhà sàn nhỏ, bếp đun nấu ở ngay trên sàn. Thường ngày, người BRÂU nam đóng khố, nữ quấn váy, đều ở trần. Họ có tục xăm mặt xăm mình và cà răng. Phụ nữ đeo nhiều vòng trang sức ở tay, chân và cổ, đeo hoa tai lớn làm bằng ngà voi hoặc khoanh ống nứa. Thanh niên nam nữ BRÂU được tự do tìm hiểu bạn đời. Muốn lấy vợ cho con, nhà trai phải nộp lễ vật cho nhà gái, đám cưới được tiến hành tại nhà gái, sau khi cưới phải ở rể khoảng 2 đến 3 năm rồl mới được đưa dâu về ở hẳn nhà trai.
Theo phong tục người BRÂU, người chết đuợc đưa ngay ra khỏi nhà, nhập thi hài vào quan tài độc mộc và quàn tại một căn nhà riêng do dân làng dựng lên. Mọi ngưòi đến chia buồn, gõ chiêng cồng, mấy ngày sau mới mai táng. Họ có tục chia của và để ché, gùi, dao, rìu… trong nhà mồ cho người chết.
Người BRÂU ưa thích chơi cồng chiêng và các nhạc cụ cổ truyền. Chiêng cồng của họ có nhiều loại khác nhau.
Đặc biệt bộ chiêng tha chỉ gồm hai chiếc, nhưng có thế trị giá từ 30 đến 50 con trâu. Các thiếu nữ thường chơi Klong pút4 là nhạc cụ gồm 5-7 ống lồ ô dài ngắn không đều ghép lại với nhau, tạo âm tham bằng đôi bàn tay vỗ ngoài miệng ống. Khi ru con hoặc trong đám cưới… người BRÂU có những điệu dân ca thích hợp.
Thả diều, đi cà kheo, đánh phết5 cũng là sinh hoạt vui chơi ưa thích của thanh thiếu niên.
MỜI XEM:
◊ CỘNG ĐỒNG 54 Dân tộc Việt Nam – Phần 1.
◊ Người BA NA trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ Người BỐ Y trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ Người BRÂU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ Người BRU-VÂN KIỀU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BO Y Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BA NA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of 54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 1.
◊ v.v…
CHÚ THÍCH:
1 : … đang cập nhật…
BAN TU THƯ
06 /2020
GHI CHÚ:
◊ Nguồn văn liệu và hình ảnh: 54 Dân tộc Việt Nam, NXB. Thông Tấn, 2008.
◊ Các chú thích bổ sung và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.