Dân tộc CHƠ RO có khoảng 26.455 người. Đồng bào cư trú tập trung ở tỉnh Đồng Nai1, một số ít ở tỉnh Bình Thuận2. Họ còn có tên gọi khác la Đơ Ro, Châu Ro. Tiếng CHƠ RO thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khơme3, gần với tiếng Mạ, Xtiêng…
Xưa kia người CHƠ RO sống chủ yếu bằng nghề làm rảy, cuộc sống nghèo nàn va không ổn định. Gần đây họ đẫ làm rẫy định canh và phát triển làm ruộng nước, nhờ vậy cuộc sống có phần khá hơn. Chăn nuôi, hái lượm, săn bắn, đánh cá là những hoạt động không thể thiếu trong đời sống của người CHƠ RO. Thỏ công gia đình của họ gồm đan lát, làm các đồ dùng bằng tre, gỗ…
Xưa phụ nữ CHƠ RO quấn váy, đàn ông đóng khố; áo của họ là loại chui đầu; trời lạnh có tấm vải choàng. Nay họ mặc như người Kinh trong vùng chỉ có thể nhận ra người CHƠ RO thông qua việc họ luôn đeo gùi và các vòng bằng đồng, bạc, dây cườm… Xưa kia người CHƠ RO vốn ở nhà sàn, cầu thang lên xuống ở đầu hồi. Gần đây đồng bào đã chuyển sang ở nhà trệt.
Trong nhà đồ đạc đơn giản, chỉ có chiêng và ché được coi là quý giá. Gần đây nhiều gia đình có thêm tài sản mới như xe đạp, mô tô… Họ không theo chế độ mẫu hệ hay phụ hệ mà coi trọng cả hai như nhau. Trong hôn nhân, tuy nhà trai hỏi vợ cho con, nhưng lễ cưới tổ chức tại nhà gái, sau khi cưới phải ở rễ vài năm mới đuợc làm nhà ở riêng.
Khi chôn người chết theo truyền thống CHƠ RO, họ dùng quan tài độc mộc, đắp nấm mồ hình bán cầu. Sau mai táng 3 ngày, họ làm lễ “mở cửa mả“. Người CHƠ RO tin mọi vật đều có “hồn” và các “thần linh” chi phối vô hình đối với con người, khiến con người phải kiêng kỵ và cúng tế. Lễ cúng “thần rừng” và “thần lúa” là quan trọng.
Vốn văn nghệ dân tộc của người CHƠ RO phong phú. Nhạc cụ có bộ chiêng 7 chiếc, đây đó còn thấy đàn ống tre, ống tiêu. Họ có lối hát đối đáp trong lễ hội khá đặc sắc.
MỜI XEM:
◊ CỘNG ĐỒNG 54 Dân tộc Việt Nam – Phần 1.
◊ Người BA NA trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ Người BỐ Y trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ Người BRÂU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BO Y Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BA NA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BRU-VAN KIEU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHO RO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of 54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 1.
◊ v.v…
CHÚ THÍCH:
1 : … đang cập nhật…
BAN TU THƯ
06 /2020
GHI CHÚ:
◊ Nguồn văn liệu và hình ảnh: 54 Dân tộc Việt Nam, NXB. Thông Tấn, 2008.
◊ Các chú thích bổ sung và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.