Dân tộc CHỨT có hơn 3.700 người, phần đông cư trú ở huyện Minh Hóa. Tuyên Hóa và Bố Trạch (Quảng Bình), một ít ở huyện Hương Khê (Hà Tĩnh). Cộng đồng CHỨT gồm các nhóm: Rục, Sách, A Rem, Mày, Mã Liềng. Tiếng CHỨT thuộc nhóm ngôn ngữ Việt-Mường¹.

    Nguồn sống chính của họ là làm ruộng, trừ các nhóm Rục và A-rem là làm rẫy. Ngoài trồng trọt họ còn hái lượm, săn bắn, đánh cá, chăn nuôi. Nghề mộc và đan lát là phổ biến. Đồ dùng bằng kim loại, vải vóc, y phục họ đều phải mua hoặc đổi. Họ không có nghề trồng bông dệt vải.

    Tuy đã định canh định cư, nhưng các làng của họ thường tản mạn. Xưa kia nhà ở của họ rất tạm bợ, nay tình hình đã được cải thiện nhiều. Trong làng, dòng họ nào có uy tín lớn hơn thì tộc trưởng được suy tôn làm trưởng làng. Xưa kia người CHỨT ăn cơm, đồ thức ăn thông thường là rau rừng thái nhỏ nấu với ốc, cá suối. Bột cây báng² và thịt khỉ đã có thời là thức ăn quan trọng của nhóm Rục. Ngày nay, với sự hỗ trợ của Nhà nước đời sống của họ đã được cải thiện rất nhiều.

    Quan hệ vợ chồng của người CHỨT bền vững, hiếm xảy ra bất hòa. Việc ma chay của họ đơn giản và ảnh hưởng nhiều từ người Kinh. Theo nếp chung, tang gia tổ chức cúng bái một ngày, rồi đưa ngưòi chết đi mai táng. Mộ được đắp thành nấm đất, không có nhà mồ bên trên. Sau 3 ngày, tộc trưởng làm lễ gọi hồn cho người chết về ngụ tại bàn thờ tổ tiên của dòng họ.

    Đồng bào tin có ma rừng, ma suối, ma trời. Với họ, Thần nông bảo vệ mùa màng là vị thần cao nhất.

    Kho tàng văn nghệ dân gian của người CHỨT khá phong phú. Làn điệu dân ca Kà-tum, Kà-lềnh được nhiều người ưa thích. Vốn truyện cổ dồi dào gồm nhiều đề tài khác nhau. Nhạc cụ của họ có khèn bè, đàn ống tre của nam và của nữ, sáo 6 lỗ.

MỜI XEM:
◊  CỘNG ĐỒNG 54 Dân tộc Việt Nam – Phần 1.
◊  Người BA NA trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BỐ Y trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRÂU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRU-VÂN KIỀU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHƠ RO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHĂM trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BO Y Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BA NA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BRU-VAN KIEU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The CHO RO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The CHAM Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The CHUT Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of  54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 1.
◊  v.v…

CHÚ THÍCH:
¹ :  … đang cập nhật…

BAN TU THƯ
06 /2020

GHI CHÚ:
◊  Nguồn văn liệu và hình ảnh: 54 Dân tộc Việt Nam, NXB. Thông Tấn, 2008.
◊  Các chú thích bổ sung và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.