Dân tộc CƠ HO có khoảng 145.857 người, cư trú chủ yếu ở tỉnh Lâm Đồng¹. Cộng đồng Cơ Ho gồm có các nhóm địa phương là Xrê, Nộp, Cơ Dòn, Chil, Lát, Tring. Nhóm Xrê có số dân đông nhất, tập trung ở cao nguyên Di Linh². Tiếng CƠ HO thuộc nhóm ngôn ngữ Môn-Khơme³.

   Người CƠ HO sống chủ yếu bằng canh tác lúa rẫy và lúa nước. Nhóm Xrê làm ruộng nước và định cư từ lâu, còn những nhóm khác sống bằng rẫy. Công cụ làm rẫy gồm: nu, dao xà gạc, cuốc xà bát, gậy chọc lỗ… Người CƠ HO biết làm vưòn, trong vườn trồng mít, bơ, chuối, bo bo, đu đủ… Nay họ đã sống định cư và chuyên canh cây cà phê, dâu tằm.

    Mỗi buôn của người CƠ HO thường gồm các gia đình có quan hệ bà con họ hàng gần xa với nhau. Người con gái đóng vai trò chủ động trong hôn nhân. Hôn nhân một vợ, một chồng bền vững, đôi vọ chồng sống tại nhà vợ.

    Người CƠ HO quan niệm có nhiều vị thần: Ndu là thần tối cao sau đến thần Mặt Trời, thần Mặt Trăng, thần Núi, thần Sông, thần Đất, thần Lúa… Có nhiều nghi lễ liên quan đến canh tác như: lễ đâm trâu, lễ gieo giống, lễ rửa chân trâu… Lễ đâm trâu (nho sa rơ-pù) là một nghi lễ lớn, thường được tổ chức sau khi thu hoạch xong mùa màng, chuẩn bị vào mùa rẫy mới. Trong các nghi lễ này, họ dùng nhiều nhạc cụ cổ truyền. Bên bếp lửa và chén rượu cần, già làng kể cho con cháu nghe nhiều sự tích, truyền thuyết, huyền thoại, giảng giải thơ, ca dao về giống nòi và quê hương.

   Vốn văn học nghệ thuật dân gian CƠ HO rất phong phú. Thơ CƠ HO được gọi là Tam pla, giàu chất trữ tình.

    Người CƠ HO có nhiều vũ khúc cổ truyền thường trình diễn trong các dịp hội lễ. Chiêng trống da nai, khèn bầu, khèn môi, đàn 6 dây, sáo… là những nhạc cụ cổ truyền với âm sắc độc đáo và có cấu tạo mang bản sắc dân tộc.

MỜI XEM:
◊  CỘNG ĐỒNG 54 Dân tộc Việt Nam – Phần 1.
◊  Người BA NA trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BỐ Y trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRÂU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRU-VÂN KIỀU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHƠ RO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHĂM trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHỨT trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CỐNG trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BO Y Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BA NA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BRU-VAN KIEU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHO RO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHAM Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHUT Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CONG Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CO HO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of  54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 1.
◊  v.v…

CHÚ THÍCH:
¹ :  … đang cập nhật…

BAN TU THƯ
06 /2020

GHI CHÚ:
◊  Nguồn văn liệu và hình ảnh: 54 Dân tộc Việt Nam, NXB. Thông Tấn, 2008.
◊  Các chú thích bổ sung và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.