NGƯỜI XINH MUN trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em ở Việt Nam

NGƯỜI XINH MUN trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em ở Việt Nam

     Dân tộc XINH MUN có khoáng 21.946 ngụời, cư trú ở các xã thuộc vùng biên giới Việt – Lào thuộc các huyện Yên Châu, Sông Mã, Mộc Châu1 (Sơn La) và huyện Điện Biên Đông (Điện Biên). Người XINH MUN còn có tên gọi là Puộc, Pụa. Dân tộc XINH MUN gồm hai nhóm địa phương Puộc DạPuộc Nghẹt. Tiếng XINH MUN thuộc nhóm ngôn ngữ Môn–Khơme2.

     Xưa người XINH MUN sống chủ yếu bằng nghề làm nương rẫy, trồng lúa nếp và ngô là chính. Có loại nương chọc lỗ tra hạt giống, có nương dùng cuổc và có nương dùng cày để canh tác. Một số nơi có ruộng nước. Trước kia đồng bào nuôi trâu, dê, lợn… thả rông, nay nhiều bản đã làm chuồng xa nhà cho súc vật. Hái lượm và săn bắn góp phần quan trọng cho đời sống đồng bào. Nghề đan lát khá phát triển, đồ đan đẹp và bền, đồng bào thường đổi đồ đan cho người Thái, người Lào để lấy đồ mặc và các đồ vật khác. Người XINH MUN có tập quán ăn trầu, nhuộm răng đen, uống rưọu cần. Trước kia, người XINH MUN sống du canh, du cư, nay đồng bào đã sống ổn định và lập nhũng làng đông đúc. Đồng bào ở nhà sàn, mái hình mai rùa, có hai thang lên xuống ở hai đầu nhà. Người XINH MUN đa số mang họ Lò và họ Vi. Mỗi họ đều có kiêng kỵ riêng. Các con mang họ cha. Trong nhà, khi người bố chết thì con trai cả giữ vai trò quan trọng. Muốn cưới dâu, nhà trai phải đưa tiền và đồ sính lễ cho nhà gái. Sau lễ dạm, lễ hỏi mới đến lễ đi ở rể, thường sau vài ba năm lúc cô dâu chú rể đã có con, nhà trai mới tố chức cưới đón dâu về. Kể từ lễ đi ở rể, đôi vợ chồng phải đổi tên riêng của mình, lấy chung một tên khác do cậu, bố mẹ vợ hay thầy cúng đặt cho.

     Phụ nữ XINH MUN thường đẻ tại nhà. Khi con nhỏ đầy tháng, cha mẹ nhờ thầy cúng đặt tên. Khi có ngườl chết, người nhà bắn súng báo tin cho dân làng biết. Họ không có tục cải táng, tão mộ…

     Người XINH MUN thờ cúng tổ tiên hai đời tại một nóc nhà nhưng chỉ làm lễ cúng khi gia điình làm nhà mới, ăn cơm mới, có đám cưới, v.v… Bố mẹ vợ khi qua đời được thờ cúng tại ngôi nhà nhỏ một mái dựng ngoài vườn. Trong sản xuất, đồng bào có nhiều nghi lễ và kiêng cữ. Dân làng tổ chúc chung lễ cúng ma bản mỗi năm một lần. Lúc đó cũng là dịp cúng các ma người chết không bình thường. Xưa kia người XINH MUN còn tham gia lễ cúng mường hàng năm của người Thái trong vùng.

Nhà dân tộc XINH MUN - vietnamhoc.net
Nhà dân tộc XINH MUN ở Điện Biện (Nguồn: Thông Tấn Xã Việt Nam).

MỜI XEM:
◊  CỘNG ĐỒNG 54 Dân tộc Việt Nam – Phần 1.
◊  Người BA NA trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BỐ Y trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRÂU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người BRU-VÂN KIỀU trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHƠ RO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHĂM trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CHỨT trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CỐNG trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CƠ HO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người GIẤY trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người CỜ LAO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.
◊  Người DAO trong Cộng đồng 54 Dân tộc anh em Việt Nam.

MỜI XEM THÊM:
◊ English version (en-VersiGoo): The BRAU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BO Y Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The BA NA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The BRU-VAN KIEU Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHO RO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHAM Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CHUT Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CONG Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CO HO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊ English version (en-VersiGoo): The CO LAO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The DAO Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The GIAY Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The GIA RAI Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The HOA Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The KHANG Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The KHMER Community of 54 Ethnic Groups in Vietnam.
◊  English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of  54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 1.
◊  English version (en-VersiGoo): The COMMUNITY of  54 Ethnic Groups in Vietnam – Section 2.
◊  v.v…

CHÚ THÍCH:
1 :  … đang cập nhật…

BAN TU THƯ
09 /2020

GHI CHÚ:
◊  Nguồn văn liệu và hình ảnh: 54 Dân tộc Việt Nam, NXB. Thông Tấn, 2008.
◊  Các chú thích bổ sung và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.

(Visited 374 times, 1 visits today)