HỒ BÁCH KHOA1
… tiếp theo Phần 1:
Di tích quốc gia đặc biệt – Khu lưu niệm Đại thi hào Nguyễn Du
Di tích quốc gia đặc biệt – Khu lưu niệm Đại thi hào NGUYỄN DU gồm:
+ Nhà thờ Nguyễn Du: Năm 1824, NGUYỄN NGŨ cùng con cháu trong dòng họ đã đưa hài cốt về quê nhà cải táng và lập đền thờ ngay trên khu vườn cũ của ông tại xóm Tiền, thôn Lương Năng (nay là thôn Thuận Mỹ). Khoảng thời gian từ năm 1934 -1935 nhà thờ bị hỏng. Năm 1940, Hội khai trí Tiến Đức cùng con cháu họ Nguyễn -Tiên Điền xây dựng nhà thờ trong khu vườn họ Nguyễn. Năm 2010, nhà thờ Đại thi hào NGUYỄN DU được nâng cấp và khánh thành vào tháng 11/2012;
+ Nhà Văn thánh – Bình văn: Văn thánh hàng huyện thờ Khổng tử do NGUYỄN NGHIỄM xây dựng. Trước đây, mỗi dịp xuân về các bậc nho túc trong vùng về đây báo ơn, bình vân, đọc thơ và tổ chức lễ “cầu khoa” cầu cho con em trong vùng thành danh trên con đường khoa cử;
+ Đàn tể, bia đá Nguyễn Quỳnh (ông nội Nguyễn Du): Năm 1762, sau khi NGUYỄN NGHIỄM được phong Tể tướng, ông cùng em trai là NGUYỄN TRỌNG lập đàn tế, dựng bia đá tưởng nhớ công ơn của cha mẹ;
+ Cây cổ thụ: Do ông NGUYỄN QUỲNH (ông nội Nguyễn Du) trồng khoảng vào nám 1715 – 1720. Ông NGUYỄN QUỲNH là người tinh thông lý số, biết trong 6 người con sẽ có 3 người con thành đạt (Nguyễn Nghiễm, Nguyễn Huệ, Nguyễn Trọng), ông trồng 3 cây (cây Dói, cây Xoài, Cây Nóng) với ý nghĩa tượng trưng cùa sự thành đạt của 3 người con và sự thịnh vượng của dòng tộc. Năm 1960, cây Dói bị đổ, chỉ còn lại cây Xoài và cây Nóng, đến nay đã hơn 300 năm tuổi;
+ Mộ Đại thi hào Nguyễn Du: NGUYỄN DU lâm bệnh và mất tại Huế vào ngày 10 tháng 8 năm Canh Thìn (ngày 16 tháng 9 năm 1820) thọ 55 tuôi. Phần mộ đặt tại tại cánh đồng Bàu Đá, xã An Ninh, huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế. Năm 1824, con là NGUYỄN NGŨ và cháu là NGUYỄN THẮNG vào dời về cải táng trong vườn nhà tại xóm Tiền, thôn Lương Năng (nay là thôn Thuận Mỹ). Năm 1826, NGUYỄN NGŨ dịch chuyển ra cạnh đó 500m, hai năm sau được chuyển ra khu nghĩa trang tại xứ Đồng Cùng thuộc thôn Tiền Giáp. Từ đó đến nay đã qua 4 lần tu sửa, lần cuối thực hiện trong giai đoạn dự án tôn tạo khu di tích NGUYỄN DU bằng nguồn vốn CTMTQG về Văn hoá (1999-2004), khu mộ đã được tôn tạo, chỉnh trang lại như hiện nay;
+ Vườn cũ của Đại thi hào Nguyễn Du: Thuộc Giáp Tiền, thôn Lương Năng, làng Tiên Điền, nơi NGUYỄN DU ở trong khoảng 10 năm (1786-1795) và cũng là nơi nghỉ dưỡng lúc về quê khi đang làm quan cho triều Nguyễn, sau khi Đại thi hào mất, ngôi nhà được làm nhà thờ. Khoảng năm 1934-1935 bị hỏng, năm 1940, Hội Khai trí Tiến Đức xây đền thờ NGUYỄN DU trong vườn của họ Nguyễn. Khu vườn cũ hiện nằm trong khuôn viên sân Trường tiểu học Tiên Điền, tại đây còn dấu tích gốc đại, tương truyền chính do NGUYỄN DU trồng;
+ Đền thờ, mộ Nguyễn Nghiễm (1708-1776): NGUYỄN NGHIỄM là con trai thứ hai của Lĩnh Nam công NGUYỄN QUỲNH và là thân phụ Đại thi hào NGUYỄN DU. Ông là nhà chính trị, nhà giáo dục, nhà sử học uyên bác và là người đứng đầu về con đường cử nghiệp, khoa bảng họ Nguyễn – Tiên Điền. Ông đậu tiến sỹ năm 1731, làm Tế tửu Quốc Tử Giám (1742), giữ chức Tể tướng (1762) và trong gần năm thập kỷ hoạt động trên chính trường Lê – Trịnh đã để lại nhiều trước tác có giá trị như: “Quân trung liện vịnh”, “Xuân đình tạp vịnh”, “Cổ lễ nhạc thi văn” và bài phú Nôm “Khổng Tử mộng Chu Công”… Đền thờ được xây dựng khi ông còn sống (sinh từ), thuộc thôn Bảo Kệ, xã Tiên Điền và nhân dân thường gọi đây là đền “Đức Đại vương hai”. Phần mộ ông phân bố tại thôn Tiên Thanh, xã Tiên Điền;
+ Đền thờ Nguyễn Trọng (1710 – 1789), là chú ruột của NGUYỄN DU, người giỏi về văn thơ, lý, số, y học. Đền thờ được xây dựng khi ông còn sống (sinh từ) ở thôn Tiên Quang, xã Tiên Điền. Kiến trúc đơn giản, nội thất còn giữ lại nhiều đồ tế khí, hoành phi câu đối có giá trị. Trước đền thờ có voi, ngựa đá, tấm bia “Tích thiện gia” và trong khuôn viên còn có mộ phần của ông;
+ Khu lăng Vãn Sự: Là khu mộ tổ đời thứ 3 của họ Nguyễn – Tiên Điền gồm mộ NGUYỄN THỂ – Bố NGUYỄN QUỲNH; Thuật Hiên công NGUYỄN KHẢN; Phương Trạch hầu NGUYỄN ÔN; Chính thất LÊ QUÝ THỊ (vợ Phương Trạch hầu); Giới Hiên công NGUYỄN HUỆ và Chính thất NGUYỄN QUÝ THỊ (vợ Nguyễn Huệ);
+ Không gian văn hóa Nguyễn Du: Xây dưng vào năm 2000, gồm Thư viện Nguyễn Du, Hội trường; Nhà bảo tàng Nguyễn Du trưng bày hơn 1000 tư liệu hiện vật liên quan đến cuộc đời, sự nghiệp NGUYỄN DU và họ Nguyễn – Tiên Điền…
Tôn vinh Đại thi hào Nguyễn Du
Với những cống hiến của Đại thi hào NGUYỄN DU cho nền văn học nước nhà và sự phát triển văn hóa của nhân loại, tháng 12/1964, tại thành phố Berlin (Đức), Hội đồng hòa bình Thế giới ra Quyết nghị tổ chức kỷ niệm 200 năm Ngày sinh NGUYỄN DU (1675-1965) cùng với 08 danh nhân văn hoá trên toàn thế giới.
Cùng với Quyết nghị tổ chức kỷ niệm 200 năm ngày sinh NGUYỄN DU, Đảng và Nhà nước ta đã chi dạo tổ chức Kỷ niệm ngày sinh của Đại thi hào trọng thể, rộng khắp. Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam (nay là Đảng Cộng sản Việt Nam) đã có Chỉ thị số 112 -CT/TW ngày 26/10/1965 “về việc kỷ niệm Nguyễn Du“, đó là cột mốc lớn trọng việc nghiên cứu, khẳng định và tôn vinh NGUYỄN DU và Truyện Kiều.
Từ đó đến nay các hoạt động nghiên cứu, bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa, văn học của NGUYỄN DU vẫn được tiến hành và thu nhiều kết quả mới, nhất là vào các dịp kỷ niệm 240 năm, 245 năm Năm sinh của ông do Bộ Văn hóa Thông tin (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), Hội Nhà văn Việt Nam và tỉnh Hà Tĩnh phối hợp tổ chức.
Ngày 25/10/2013, tại kỳ họp lần thứ 37 của Đại Hội đồng Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) họp ở Paris đã chính thức ban hành Quyết định số 37C/15 vinh danh Đại thi hào NGUYỄN DU cùng với 107 danh nhân toàn thế giới. Họat động tôn vinh được triển khai ở Việt Nam và tại các nước trong cộng đồng UNESCO (niên độ 2014 -2015).
Năm 2015 là năm kỷ niệm 250 năm (1765-2015) Ngày sinh của Thi hào NGUYỄN DU – Danh nhân văn hóa thế giới, Phó Thủ tướng Chính phủ đã có ý kiến chỉ đạo tỉnh Hà Tĩnh, các Bộ Ngành liên quan triên khai chuẩn bị các điều kiện tổ chức lễ kỷ niệm tại Hà Tĩnh; ngày 20/12/2013, Phó Thủ tướng cũng đã ký Quyết định số 2542/QĐ-TTg phê duyệt nhiệm vụ Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo khu di tích NGUYỄN DU – xây dựng Khu di tích Nguyễn Du (xã Tiên Điền, huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh) thành trung tâm văn hóa – du lịch của cả nước; Ngày 15/8/2014, Văn phòng Ban Chấp hành Trung ương Đảng có Công văn số 8467 -CV/VPTW đồng ý tổ chức Lễ kỷ niệm cấp quốc gia 250 năm Ngày sinh Đại thi hào NGUYỄN DU – Danh nhân vãn hóa Thế giới.
Tỉnh Hà Tĩnh đang đẩy mạnh các hoạt động quảng bá về giá trị văn hóa của NGUYỄN DU – Truyện Kiều một cách rộng rãi trong nước và thế giới; tổ chức các hoạt động liên quan để tôn vinh những giá trị lớn lao mà Đại thi hào NGUYỄN DU đã để lại cho nền văn hóa của dân tộc Việt nam và nhân loại; khẩn trương hoàn thành Quy hoạch tổng thể, chỉnh trang khu lưu niệm, phối hợp với các Bộ Ngành, đơn vị liên quan triển khai tổ chức các hoạt động, chuẩn bị tốt các điều kiện để tổ chức lễ vinh danh, lễ kỷ niệm 250 năm Ngày sinh của Đại thi hào NGUYỄN DU – Danh nhân văn hóa thế giới vào tháng 11 năm 2015.
MỜI XEM:
◊ NGUYỄN DU và Cuộc đời – Phần 1.
◊ NGUYỄN DU và Cuộc đời – Phần 2.
◊ TRUYỆN KIỀU của NGUYỄN DU – Giá trị vượt Không gian và Thời gian.
◊ TRUYỆN KIỀU trong Diễn văn của các Tổng thống Mỹ – Phần 1.
◊ TRUYỆN KIỀU trong Diễn văn của các Tổng thống Mỹ – Phần 2.
BAN TU THƯ
06 /2020
CHÚ THÍCH:
1 : Giám Đốc Khu Lưu niệm Nguyễn Du huyện Nghi Xuân, tỉnh Hà Tĩnh.
GHI CHÚ:
◊ Nguồn: Đặc San “Kỷ niệm 250 năm Năm sinh Đại thi hào Nguyễn Du”, NXB. Văn Học, 2017.
◊ Hình ảnh sê-pia hóa và chữ nghiêng do Ban Tu Thư – thanhdiavietnamhoc.com thiết lập.