3.0 Thánh địa Việt Nam học – TỨ GIÁO ĐỒNG TRỤ
3.1 Thánh địa – “vùng đất” ẩn mình trong tâm thức dân tộc Việt Nam – vết tích tôn giáo!!. Trong hành trình lịch sử – Ba trụ cột tín ngưỡng kết hình Tam giáo đồng quy “Nho – Phật – Đạo“.
Đó là cách lập trình nên loại hình tư tưởng siêu vật lý! trên hệ tư duy Ấn Độ – Trung Hoa (Indochina) – từ hàng ngàn năm trước – Đến thế kỷ 17 – một loại hình tư tưởng mới du nhập từ phương Tây – Kitô giáo – đã được lập trình và sử dụng trong cùng một loại hình tư tưởng chung – gọi là Tứ giáo đồng trụ – “Nho – Phật – Đạo – Kitô”!?!
3.2 Thánh địa cũng từ trong tâm thức dân tộc – trước hết là vùng đất mà Vua thay mặt Thánh Thần để cai quản gọi là Đất Vua. Tuy nhiên, nhà chùa cũng có vùng đất riêng! – trong làng gọi là Chùa Làng. Tất cả, tạo nên cụm từ Đất Vua Chùa Làng.
Trước hết là Đất ở bậc thượng tầng kiến trúc – nếu nhìn về mặt cấu trúc – ở thượng tầng – Đất là các Thánh Thần, tiếp đến là đất của các Vua Quan, của các Bà Chúa. Còn đất của các Thánh Nho là đất của Nhân Thần. Ở hạ tầng cơ sở thì có Đất Chùa. Đây Chùa Việt – một cõi không gian dùng làm nơi chiêm ngưỡng giáo lý nhà Phật – lẫn hỗn dung “Tiền Phật – hậu Thánh”. Chùa Việt – thuộc quyền sở hữu một giá trị phi vật thể mang tính siêu hình của một cộng đồng cư dân – mang đa hình thể về lớp vỏ cấu trúc có khác biệt nhau với nhiều kích cỡ, nhiều phong cách chạm khắc khác nhau và sắp đặt cách thờ tự có dị biệt nhau. Ngoài ra, bên cạnh Chùa còn có Đình. Đây cũng là vùng không gian hẹp hơn cũng thuộc về Làng.
Thánh địa Việt Nam học khi tiếp nhận Đình, Chùa như cấu trúc văn hóa vật chất, tâm linh, …. nằm trên Đất – ẩn chứa một hệ giá trị vật thể, phi vật thể, siêu hình thể…. Mà Chùa rõ ràng là địa vực – gieo trồng nhiều mặt đời sống trong cùng một tâm hồn, một trình tự dân tộc. Tất cả như bồi bổ cho cuộc sống vật chất lộ ra bên ngoài cơ bắp để có thể “trông mặt mà bắt hình dong”. Cái mặt nhân ái hay gian tà đã sẽ là đối tượng nghiên cứu thẩm mỹ học, phong tục học, hay nghiên cứu về xã hội học, về chính trị học, luận lý học, hiện tượng học, thuộc vùng Thánh địa Việt Nam học.
NGUYỄN MẠNH HÙNG
Bút danh: Con Bọ Hung
email: nguyenmanhhung.conbohung@gmail.com
MỜI XEM:
◊ THÁNH ĐỊA VIỆT NAM HỌC – Khái niệm
◊ THÁNH ĐỊA VIỆT NAM HỌC – Vùng đất lịch sử